Należy zacząć od definicji pojęcia „wytwarzania” na gruncie ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (dalej: „ustawa”). Zgodnie bowiem z art. 4 pkt 35 ustawy przez wytwarzanie rozumie się czynności, za pomocą których mogą być otrzymywane środki odurzające, substancje psychotropowe, prekursory, środki zastępcze lub nowe substancje psychoaktywne, ich oczyszczanie, ekstrakcję surowców i półproduktów oraz otrzymywanie soli tych środków lub substancji. Wbrew pozorom, pojęcie wytwarzania nie dotyczy tylko narkotyków „twardych” (np. kokaina, amfetamina, heroina), ale także narkotyków „miękkich”, jak choćby marihuany.

    Powstaje zatem pytanie, kiedy należy mówić o wytwarzaniu marihuany (przestępstwo z art. 53 ustawy), skoro nie powstaje ona na skutek jakiejś reakcji chemicznej, a jest wynikiem uprawy roślin.

    Z pomocą przychodzi tutaj orzecznictwo, które przyjmuje, że wytwarzaniem środka odurzającego, o którym mowa w art. 40 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. 2003 r. Nr 24, poz. 198) w sytuacji, gdy inne przepisy tej ustawy odrębnie penalizują zakazaną uprawę określonej rośliny (np. konopi) oraz zbiór z niej takich jej części, które same są już uznawane za środek odurzający (np. ziela i żywicy konopi), są dopiero takie dalsze czynności podejmowane po zbiorze (np. suszenie), za pomocą których otrzymuje się gotowy środek odurzający zdatny do użycia, a więc określony preparat danej rośliny, np. susz konopi (por. postanowienie SN z dnia 8 marca 2005 r., IV KK 14/05). Czynnościami takimi są np. pozyskiwanie samych szyszek (tzw. strzyżenie), suszenie ziela i przygotowywanie go do suszenia, jako że wysuszone kwiatostany (ziele) konopi (susz) to marihuana, zaś żywicy – haszysz. To, co następuje wcześniej, to uprawa oraz zbiór. Poprzez uprawę (przestępstwo z art. 63 ust. 1 ustawy) należy rozumieć przygotowanie gleby, siew i zabiegi pielęgnacyjne służące właściwemu rozwojowi roślin do czasu zbioru. Z kolei zbiór (przestępstwo z art. 63 ust. 2 ustawy), to pozyskiwanie, oddzielanie i przechowywanie naziemnych część rośliny konopi (z wyłączeniem nasion), zawierających powyżej 0,20% sumy delta-9-tetrahydrokannabinolu oraz kwasu tetrahydrokannabinolowego (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 12 grudnia 2018 roku, II AKa 344/18). Uprawa i zbiór nie wchodzą w skład wytwarzania, lecz poprzedzają wytwarzanie marihuany.

   W kontekście powyższego nie powinno ulegać większym wątpliwościom to, że wytwarzaniem środka odurzającego są dopiero takie dalsze czynności podejmowane po zbiorze (np. suszenie), za pomocą których otrzymuje się gotowy środek odurzający do użycia, a więc określony preparat danej rośliny, np. susz konopi.

Michał Poznański
adwokat